Amalal weqbar

Di ssuq n erxedmet (mercat de treball) tadfen dayes irmisen d ixeddamen.

Irmisen tâawanen gha useghmi n tadamsa s tiggit n ifarasen i di tejjan agra udmis d/nigh jjhed n erxedmet ensen.

Ixeddamen tâawanen s jjhed n erxedmet d marra min yedjan yeghnes ak agra n wudmawen, manaya yexs adyini, timesna, ajarreb d wermad i ghas gha kur benadem.

A) Erxedmet gha inneghnit (treball per compte d'altri) nettat xmi ntegg ca n issedjih'en i isemrasen u ah'ettu ensen s ubedder n ijj aghrud, s useghnes ak ca ufares udmis (timetti, iglugen, atg.) isenhezza.

Aseghnas jar tarmist d erxedmet issuyarat aslagan n erxedmet u netta aghas irin tenayen n ccorot imezwura: s tenayen itsen ughir xasen adxeddsen ixeddissen (cotitzacions) nigh ticcit n temenyat s ughir i zi txeddasent angraw umesten ametti asepanyu qannasTaghellist Tamezdayt.

Ura yammu, di âerah'ar marra iddaden dinni ughir n tiggit n ijj kuntratu n erxedmet (contracte laboral) yura, netta teggzent di ahil afurmatik CONTRAT@ n Aghlif n Erxedmet d Tamhajat. Ura xmi teggen kuntratu s wawar (ghi di ca n iddaden itegg asad'uf) rebda nzemma atnetta yura.

 

B) Erxedmet i ixfennegh (treball per compte propi) nettat xmi ntegg ijj n afares n erxedmet udmis bera ma itiri xanegh ijj n armis. Ijjen simantennes ixeddem s tijit n wagra ennes d/nigh jjhed ensen n erxedmet. Nteggit xmi nazzem ijj wastug ennegh (ijj n bazar, tagezzat, tah'efaft, tah'anut...) mani nxeddem rebda.

Marra dunect ixessa aghas tiri tesrih' ennes mah'enda adazmen ijj n wastug ixfensen, di Axxam n tghiwant ensen nigh di Aghsur Aêccar (Agència Tributària): Tesrih' aghiwan n rebni (llicència municipal d'obres), Tesrih' n tarezmit (llicència d'obertura), axeddes n tiwsi x ifuras udmisen (Impost sobre Activitats Econòmiques, IAE), atg.

Iwd'an ibarraniyen maci d irupien ixessa aghanegh yiri ura d tesrih' n erxedmet ixfennegh (autorització de treball per compte propi). Nzemma atnetta cnaw ijj n tesrih' amezwaru ura zi tammart ennegh di erqunsuliyat d timuhal.

Ccorot n ughir:

a. Anegg ccorot iyedjan x tesrih'at idyusin i tazmit d wexdam n ufares udmis.

b. Tejribet s recwaghed tiri tekmer d azwel itxessan i wexdam n isadaren iteh'dajan amquddi (homologació) n izwalen ennes, deg addad-a ura d aggez agherbazi (col·legiació) itettan.

c. Adenesyen bil.la temenyat i gha negg deg usenfar nihenti tinni i gha neh'waj, ura tiri netta adyuc imucan n erxedmet deg ikemmiren itegg Aghlif n Erxedmet d Tamhajat (Ministeri de Treball i Immigració, MTIN)

d. Asizwar bil.la deg assegwas amezwaru aghanegh irint temenyat i gha neh'daj i usarref d tazeddixt n waghd'uf.

e. Wa ghanegh isizwan imernuten di Spanya nigh di timura mani tugha nezdegh qber.

f. Wa tiri nzeddegh ca bera recwaghed di Spanya.

Jiniralitat n Katalunya ticcanegh anesseh' x isenfaren n erxedmet ennegh/ tarmist ennegh (autoocupació/autoempresa) di:
http://www.gencat.cat/temes/cat/empresa.htm

Nigh di Alemmas Uxedjeq d Taneflit n Tarmist (Agència per a la Competitivitat de l’Empresa (ACC1Ó)
http://accio.gencat.cat

Di tansiwin-a n Intirnit anafem marra talghut x udusen d ilemmasen icarcen ak Jiniralitat n Katalunya i yudsen tazeddixt ennegh, nihni zemman adanegh nesh'en x wexraq n ijj wastug ennegh; assedjih'-a wa xas bu ntxeddis temenyat.