TAGHELLIST TAMEZDAYT

LA SEGURETAT SOCIAL

Taghellist Tamezdayt (Seguretat Social) nettat d ijj n angraw umesten azuyaz i marra yewd'an u netta ited'min texrisat (prestacions) uqaber, texrisat tidawsawin d texrisat tudmisin nigh manwen ma degg neghnit i tiri ggint tignawin, mah'enda ademqabrent iddaden uh'daji ametti izemman axanegh kken.

Nettat tmarsa x ijj n tizart n tamsetla n tizraf: tamâwent s temenyat n tarbih't wastug d tarbih't n ixeddamen; anh'eqqem di tawriqt waghrud (full de salari) nigh di tawriqt n texrisat (nòmina) deg wemcan n isneqqisen nigh izalen n marra (deduccions o contingències comunes).

Degg n texriset:

A. Texrisat tidawsawin:
Nihenti d aqaber adawsan batter i marra yewdan n tammart-a, bera axza gha taghelna i ghanegh d addad adebli ennegh; nettat zi texrisat ithimman attas u tticit angraw azuyaz n Taghellist Tamezdayt.

B. Texrisat tudmisin:
Txedjeq i usujed, d weârad nigh d aseâdu n iddaden enni uh'daji itawyen tixessura n temenyat timeqranin i yewd'an enni idiyaâen. Treqqa x trata n degg ixataren:

  1. Ixataren n rehrac, n tarwa, ughimi, n tuwsa, ughimi n iwessura, bera tizemma n erxedmet i rebda d ermut (sighurut imettiyen).

  2. Texrisat n tarrawt (cnaw x tarwa ennegh ixef ntsarref).

  3. Laksidat di erxedmet d rehracat isadaren.

Marra ixeddamen n manten ma taghelna itxeddasen Taghellist Tamezdayt ghasen azref n texrisat tudmisin ghi mara tugha xeddsen taghellist tamezdayt di erweqt itetta asad'uf.

Nihenti qanasent texrisat x uxeddes n taghellist tamezdayt arami ixeddamen tugha xeddsen s temenyat qber angraw n Taghellist Tamezdayt s ijj n tasmekta n temenyat n ughir, mah'enda aghasen yiri azref ennes. Angraw uxeddes wa isreqqi x marra iwd'an, maca isreqqa x ijj n tasmekta n attas n yewd'an ixeddmen.

C. Djant ura d texrisat n bera asizwa uxeddes nigh uqaber: nihenti tinni iticcen x ijj uh'waji, bera axza gha ixeddisen i ggin, mara yammu txeddasentent zi temenyat izuyaz. Deg aswir-a tirint texrisat bera asizwa uxeddes i taghellist tamezdayt x tuwesat, aâeweq, tarrawt ix ntsarref, texrisat timezyanin n wad'af, texrisat uqaber x ughimi zi erxedmet...

Nzemma anexza marra talghut i yedjan x texrisat timettiyin di:
http://www.seg-social.es   

Angraw n Taghellist Tamezdayt d texrisat ennes segwarantent attas udusen n Katalunya: Alemmas Aghelnaw n Taghellist Tamezdayt (Institut Nacional de la Seguretat Social, INSS), Alemmas Akatalan n Tadawsa (Institut Català de la Salut, ICS), Alemmas n Imhajan d Issedjih'en Imettiyen (Institut de Migracions i Serveis Socials, IMSERSO), Alemmas Akatalan n Issedjih'en Imettiyen (Institut Català de Serveis Socials, ICASS) nigh Tabaghurt Amattu n Taghellist Tamezdayt (Tresoreria General de la Seguretat Social), udus netta ismunan temenyat u netta cnaw asenduq idjan.

Issedjih'en imettiyen n tghiwanin ennegh zemman adanegh ucen talghut x texrisat uqaber nigh udmis ix ghanegh azref.